Χαιρετισμός Γ.Γ. ΔΣΟ δρ Μ. Χαρακόπουλου στη Θεολογική Σχολή Σόφιας
Σόφια, 23 Νοεμβρίου 2023
Κύριε κοσμήτορα,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και κύριοι σύνεδροι,
Μας περιποιεί ιδιαίτερη τιμή η ευκαιρία να χαιρετίσουμε εκ μέρους της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας το ιωβηλαίο των 100 ετών από την ίδρυση της Θεολογικής Σχολής της Σόφιας.
Τύχη αγαθή φρόντισε να βρισκόμαστε στην πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, φιλοξενούμενοι της Βουλγαρικής Βουλής, με την ευκαιρία της σύγκλισης της Διεθνούς Γραμματείας του θεσμού μας, που συμπεριλαμβάνει στους κόλπους του Ορθόδοξους βουλευτές από 25 κοινοβούλια.
Είναι εξαιρετική η χαρά μας να συμμετέχουμε στο ιωβηλαίο ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος που στον έναν αιώνα της λειτουργίας του κράτησε αναμμένη τη φλόγα των θεολογικών σπουδών, τις αξίες του Χριστιανισμού και της Ορθοδοξίας. Ένα ίδρυμα που υποστήριξε ουσιαστικά την Εκκλησία της Βουλγαρίας, εκπαιδεύοντας τα στελέχη της, τους κληρικούς και αρχιερείς της.
Και αυτό υπήρξε έργο δύσκολο. Διότι η χώρα σας πέρασε για πολλές δεκαετίες από τη σκληρή δοκιμασία της κομμουνιστικής ουτοπίας, η οποία ανεξάρτητα από τις ιδεολογικές της αφετηρίες ή τις προθέσεις των υποστηρικτών της, κατέληξε παντού όπου εγκαθιδρύθηκε σε καθεστώτα καταπιεστικά και ανελεύθερα.
Η Ορθοδοξία αυτά τα χρόνια υπέφερε από απαγορεύσεις, περιορισμούς και διώξεις, που δεν άφησαν ανεπηρέαστη και τη Θεολογική Σχολή, η οποία μπόρεσε να ανακτήσει την ελευθερία και την αίγλη της μετά την πτώση του σοσιαλισμού.
Κρίνοντας, ωστόσο, μακροϊστορικά την πορεία των γεγονότων, διαπιστώνουμε ότι σε όλο τον βαλκανικό και ανατολικοευρωπαϊκό χώρο, όπου η Ορθοδοξία βρέθηκε υπό διωγμό, τελικά εξήλθε νικήτρια.
Κι αυτό συνέβη, γιατί οι διώκτες της δεν υπολόγισαν τις βαθιές ρίζες που έχει η ορθόδοξη παράδοση στους λαούς που θέλησαν να μεταλλάξουν. Ρίζες που χάνονται στο βάθος του χρόνου. Όπως σε αυτά εδώ τα εδάφη όπου ο χριστιανισμός εμφανίστηκε από τις απαρχές του.
Και η Ορθοδοξία κατέστη στοιχείο ταυτοτικό, ιδιαίτερο βέβαια για τον κάθε λαό, αλλά ταυτόχρονα και οικουμενικό. Το στοιχείο που συγκροτούσε το συνανήκειν σε έναν ευρύτερο πολιτισμό, αυτόν που κληροδότησε η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Και ήταν αυτό επίσης το κρίσιμο στοιχείο που διέσωσε την ιδιαιτερότητα, και εν τέλει την ελευθερία, των ορθόδοξων λαών κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας.
Δυστυχώς, όλες αυτές τις δύσκολα αμφισβητήσιμες αλήθειες κάποιοι στη σύγχρονη Ευρώπη, της οποίας είμαστε μέλη, τείνουν να τις λησμονούν. Αγνοούν εσκεμμένως τις χριστιανικές ρίζες του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Αυτές οι παρεκκλίσεις, αφενός, δεν αντανακλούν την πραγματικότητα και τα πιστεύω της συντριπτικής πλειοψηφίας των λαών της Ευρώπης. Αφετέρου, ο αποχριστιανισμός οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην απώλεια της ευρωπαϊκής ταυτότητας και στην πνευματική σύγχυση.
Αντιθέτως, η ενίσχυση των αυθεντικών χριστιανικών αξιών οδηγεί στη συνεργασία, στη συνοχή, στην ενίσχυση της ίδιας της Ευρώπης. Κι αυτό είναι υπαρξιακό αίτημα των καιρών, λαμβάνοντας υπόψη τις κρίσιμες μεταβολές που λαμβάνουν χώρα στον κόσμο και τις σοβαρές προκλήσεις που καλούμαστε να απαντήσουμε, όπως, μεταξύ άλλων, είναι οι αιματηρές πολεμικές συρράξεις στην Ουκρανία ή στην Μέση Ανατολή.
Όπως υπογράμμισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος “Οι Χριστιανικές αξίες δεν έχουν ημερομηνία λήξεως. Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η κατ’ εξοχήν κοινωνική και κοινοτική μορφή του Χριστιανισμού”.
Γι’ αυτό θεωρώ ότι πνευματικά ιδρύματα, όπως η ιστορική Θεολογική Σχολή της Σόφιας, μπορούν να διαδραματίσουν σοβαρό ρόλο στην ενδυνάμωση αυτών των κοινών χριστιανικών αξιών, των κοινών ορθόδοξων παραδόσεων, συμβάλλοντας καταλυτικά στο κοινό όραμα για την Ευρώπη του μέλλοντός μας.
Από την πλευρά μας ως ΔΣΟ προετοιμάζουμε με το ΑΠΘ, την άνοιξη,συνέδριο με θέμα “Η πολιτική ως χώρος έκφρασης των χριστιανικών αξιών στην καθημερινότητα”. Σύντομα θα σας αποσταλεί σχετική πρόσκληση.
Για την ανάδειξη των χριστιανικών αξιών στην Ευρώπη, ενόψει και των ευρωεκλογών του Ιουνίου, σχεδιάζουμε από κοινού μια σειρά δράσεων με το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Εκκλησιών και το Συμβούλιο των καθολικών Επισκόπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (COMECE).
Με αυτές τις σκέψεις, κ. κοσμήτορα, να εκφράσω και πάλι τα θερμά μας συγχαρητήρια στους καθηγητές και στους φοιτητές του ιδρύματός σας και να ευχηθώ η Θεολογική Σχολή της Σόφιας να συνεχίζει, έως συντελείας του αιώνος, το θεάρεστο έργο που επιτελεί για την Οικουμενική Ορθοδοξία.