Ρώμη, 16 Φεβρουαρίου 2023

Ομιλία του Γ.Γ. της ΔΣΟ Μάξιμου Χαρακόπουλου
στην παρουσίαση του Τόμου
«ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ: Οι Ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον κόσμο»
στο Πανεπιστήμιο La Sapienza της Ρώμης

Σεβαστοί πατέρες,
Κύριοι βουλευτές,
Κύριες και κύριε πρέσβεις,
Κύριες και κύριοι καθηγητές,
Φίλες και φίλοι,

Ευχαριστώ ιδιαίτερα την Κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής και Λογοτεχνίας, κ. Arianna Punzi, και τον Διευθυντή του Τμήματος Ιστορίας, Ανθρωπολογίας, Θρησκειών Τεχνών και Θεάματος, καθηγητή κ. Gaetano Lettieri, για τη δυνατότητα που θα μας δόθηκε να παρουσιάσουμε στο πανεπιστήμιό σας τον Τόμο που εκδώσαμε “ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ: Οι Ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον κόσμο”, αλλά και για τις εξαιρετικά ενδιαφέρουσες εισηγήσεις που φωτίζουν όψεις της ιστορίας του ναού της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.

Κύριες και κύριοι,
Θα ήθελα να αφιερώσω την σημερινή εκδήλωση στη μνήμη του κορυφαίου νεοελληνιστή Μάριο Βίττι που έφυγε πλήρης ημερών, αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό στα ελληνικά γράμματα. Ο Μάριο Βίττι γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και σήμερα μιλούμε για το σημαντικότερο μνημείο της Κωνσταντινούπολης και όλης της Οικουμένης, την Αγία Σοφία, μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Φίλες και φίλοι
Είναι ιδιαίτερη η χαρά μου που βρίσκομαι σήμερα στην αιώνια πόλη, στη Ρώμη, με συναδέλφους βουλευτές από την Ιορδανία, τη Βουλγαρία, την Αλβανία και την Ελλάδα.
Εδώ στη γενέτειρα του ρωμαϊκού πολιτισμού και του ρωμαϊκού δικαίου, που μαζί με την αρχαία ελληνική γραμματεία και την χριστιανική παράδοση συνέθεσαν τα θεμέλια του μωσαϊκού της σύγχρονης Ευρώπης.
Χαιρόμαστε, γιατί μας δίνετε την δυνατότητα στο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Ευρώπης La Sapienza (η Σοφία), να σας παρουσιάσουμε ένα έργο που αφορά La Sapienza del Dio, την Σοφία του Θεού.
Άλλωστε, σπεύδω να υποθέσω ότι ο Πάπας Βονιφάτιος το 1303 στην Σοφία του κόσμου, ως προϊόν της Σοφίας του Θεού θέλησε να αναφέρεται το δημιούργημα του, το πανεπιστήμιό σας.
Είναι αλήθεια ότι η παρουσία της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας στην Ιταλική χερσόνησο έχει αναβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια, αρχής γενομένης της πραγματοποίησης της 24ης Γενικής Συνέλευσής μας εδώ, στην Ρώμη, και συγκεκριμένα στην αίθουσα του Ιταλικού κοινοβουλίου, το 2016.

Αυτό οφείλεται σε γενικές γραμμές στις άοκνες προσπάθειές μας να εδραιώσουμε έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας και τακτική επαφή με φορείς και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, με σκοπό να αναδείξουμε τις κοινές αρχές και αξίες του χριστιανικού πολιτισμού και της χριστιανικής παράδοσης χρήσιμες έννοιες για το Μέλλον την Ευρώπης και του κόσμου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συνεργασία που έχουμε με το Κίνημα των Φοκολάρι, την Οργάνωση Κοινωνία και Απελευθέρωση, καθώς και με το Διεθνές Δίκτυο Καθολικών Νομοθετών, ενώ ενεργότερη είναι και η παρουσία μας στην ετήσια Συνάντηση του Ρίμινι για τη φιλία μεταξύ των λαών.
Συνεργασία, προκειμένου να συνεισφέρουμε, επιπλέον, στην πρωτοβουλία για τον κοινό εορτασμό Ορθοδόξων και Καθολικών του Πάσχα, που συμπίπτει το 2025, όπως και της επετείου των 1700 χρόνων που τότε συμπληρώνονται από την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας.
Αφορμή για την παρουσία μας εδώ, είναι η παρουσίαση του Τόμου που εξέδωσε η Οργάνωσή μας με τίτλο “Αγία Σοφία: Οι Ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον Κόσμο”.
Πρόκειται για μια εμπεριστατωμένη μελέτη που προέκυψε από τη συνεργασία της ΔΣΟ και του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και συγκεντρώνει δοκίμια πολυεθνικής ομάδας επιστημόνων και ακαδημαϊκών προσωπικοτήτων για τους 37 εμβληματικούς ναούς που έχουν αφιερωθεί στη Σοφία του Θεού, από τη Σκωτία ως τη Κίνα.
Μάλιστα, ορισμένοι εξ αυτών των ναών έχουν ανεγερθεί εδώ στην ιταλική χερσόνησο και δη στην Βενετία -όπου διοργανώσαμε ανάλογη παρουσίαση-στην Καλαβρία, στο Μπενεβέντο και στην Πάδοβα.
Η παρουσίαση της εν λόγω έκδοσης -την οποία είχα την τιμή να εγχειρίσω στον Προκαθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, Αγιώτατο Πάπα Ρώμης Φραγκίσκο- πραγματοποιείται στο πλαίσιο της διεθνούς εκστρατείας ενημέρωσης που έχει αναλάβει η ΔΣΟ γιατην ανιστόρητη και προκλητική απόφαση της τουρκικής ηγεσίας να μετατρέψει τον Ναό της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης σε τουρκικό τέμενος.
Μια απόφαση που αποπειράται να χαλκεύσει την ιστορία και να επιβάλει τη δική της εκδοχή, προσβάλλοντας κάθε πολίτη που προσπαθεί να αφουγκραστεί την ιστορία της ανθρωπότητας ως μια πορεία που συμβάλλει στη δημιουργική ενατένιση του μέλλοντος του κόσμου και όχι σε μνήμες θυμάτων και καταστροφών.
Και δράττομαι της ευκαιρίας να επισημάνω ότι η ΔΣΟ εκ της συστάσεώς της πρεσβεύει τον σεβασμό της αρχής της ετερότητας στο πλαίσιο των διαθρησκειακών και διαπολιτισμικών σχέσεων.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται και από το θετικό κλίμα που έχουμε αναπτύξει με τον Μουσουλμανικό Κόσμο μέσα από τις επαφές που έχουμε με οργανώσεις, όπως η Κοινοβουλευτική Ένωση των κρατών μελών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας και η Παγκόσμια Μουσουλμανική Λίγκα. Προσπάθειες αλληλοκατανόησης και συνεργασίας στις οποίες συμβάλλουμε επί τρεις δεκαετίες.
Δεν είναι, όμως, δυνατόν να σιγήσουμε, απέναντι στην προκλητική στάση όσων πανηγυρίζουν σήμερα, ενδεδυμένοι πολεμικές στολές εντός ενός μνημείου αφιερωμένου στην Σοφία του Θεού, για την Νίκη των Μουσουλμάνων επί των Χριστιανών.
Πρόκειται για μια εμμονική οπισθοδρομική παράκρουση, όταν έξι ιστορικοί ναοί της του Θεού Σοφίας μέσα στο τουρκικό κράτος μετατρέπονται σε μουσουλμανικά τεμένη, όπως και ένας ακόμη ναός στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο.
Απέναντι στην παραχάραξη της ιστορικής αλήθειας, εμείς προκρίνουμε τον επιστημονικό λόγο και την τεκμηρίωση,
➢ δείχνοντας στον σημερινό κόσμο τον δρόμο για συνεργασία και προκοπή,
➢ προβάλλοντας δίκτυα ειρήνης, μακριά από πολεμικές κραυγές του παρελθόντος,
➢ αναδεικνύοντας το δίκαιο αίτημα για σεβασμό ενός εκ των σημαντικότερων μνημείων συνολικά του Χριστιανικού Κόσμου και της ανθρωπότητας.
Αυτή η προσπάθεια για την ιστορική αποκατάσταση της Αγίας Σοφίας της Πόλης, με την παράλληλη επαναπροσέγγιση στις μέρες μας της Έννοιας της Σοφίας του Θεού, μιας έννοιας η οποία πηγάζει από τα Πλατωνικά φιλοσοφικά εργαστήρια της Αλεξάνδρειας, διατρέχει δια μέσου των ελληνιστών Εβραίων την Παλαιά Διαθήκη και καταλήγει στην Καινή Διαθήκη και την πατερική Παράδοση, μας οδήγησε στην Ρώμη, την πόλη, όπου η ιστορία παραμένει ζωντανή και αναλλοίωτη.
Με αυτά τα λόγια, επιθυμώ να ολοκληρώσω τον χαιρετισμό μου και να εκφράσω στις Πρυτανικές Αρχές και το ακαδημαϊκό προσωπικό του Πανεπιστήμιο Sapienza και σε σας προσωπικά κ. καθηγητά, κ. Letieri, τις θερμότατες ευχαριστίες μας για τη φιλοξενία και την διοργάνωση της σημερινής εκδήλωσης.

Σας ευχαριστώ.